Os instrumentos musicais na tradición galega

Importante publicación de Pablo Carpintero Arias (con deseños de Xoán Ramón Marín Martínez) que dende xa é unha obra imprescindible e de referencia. Un percorrido por todos os instrumentos musicais que se utilizaron (e utilizan) na sociedade galega.



Os instrumentos musicais na tradición galega enmárcase dentro do traballo do proxecto Ronsel centrado no Patrimonio Cultural Inmaterial de Galicia.

Dende a páxina web do proxecto Ronsel tamén se ten acceso a outros traballos que se poden descargar directamente, como a publicación Instrumentos Tradicionais Galegos. Unha selección natural que serve como aperitivo do libro que estamos a falar.

Esta obra só é comparable ao tamén imprescindible Instrumentos Musicais Populares Portugueses de Ernesto Veiga de Oliveira, do que tamén se pode descargar información, e o máis interesante, ter acceso ao arquivo sonoro no que está baseado.

O que se di do libro Os instrumentos musicais na tradición galega:

Desde o proxecto Ronsel veñen de publicar un libro de interese para todas as persoas vinculadas ao mundo da música tradicional, a monografía "Os instrumentos musicais na tradición galega" de Pablo Carpintero Arias, con deseños de Xoan Ramón Marín Martínez, editada en Difusora de Letras Artes e Ideas coa oportuna revisión lingüística de Xosé Henrique Costas.

Esta obra, que conta co aval da UNESCO, describe e relata a historia coñecida de 144 instrumentos musicais e útiles sonoros que se empregaron en Galicia. A través de 500 páxinas, 1000 fotografías e múltiples ilustracións, a obra dá cabida a máis de 140 instrumentos musicais e recolle o traballo levado a cabo por Carpintero nos últimos 15 anos. A principal conclusión tras tantos anos de traballo: darse conta de que “en Galicia contamos cunha riqueza inmensa, algo que acontece en moi poucos países, e é que temos a virtude de que conservamos cadeas evolutivas completas na maior parte dos instrumentos musicais”.

Na obra Carpinteiro clasifica os instrumentos musicais seguindo o sistema científico máis empregado en occidente, o de Hornbostel e Sach, que os divide en idiófonos, membráfonos, cordófonos e aerófonos, facendo un viaxe musical a través do tempo, desde o Paleolítico ata o séxulo XX.

Silencio

John Cage quixo escoitar o silencio e meteuse na cámara anecoica da universidade de Harvard. Cóntase que saíu dicindo que escoitaba dous sons, un grave e outro agudo. O enxeñeiro explicoulle que os sons que escoitaba debíanse á circulación do sangue e ao sistema nervioso.

Sempre me chamou a atención este experimento e sempre quixen estar nunha cámara destas para poder escoitar o silencio imposible. Tamén sempre me chamou a atención que non se fale da propia respiración. Penso eu que tamén se debe escoitar con moita claridade. E todo isto se está en completo repouso.

Cage demostrou que o silencio non existe.

O motivo polo que me lembrei do experimento de Cage foi a lectura de "La física de los Superhéroes" onde no capítulo 12. El caso del trabajo perdido. Las tres leyes de la termodinámica pode lerse ao final do capítulo:

... Las colisiones al azar del aire en nuestros tímpanos producen desviaciones que están justo en el límite de nuestra capacidad auditiva. Siéntese en una habitación insonorizada durante treinta minutos y su audición mejorará (al igual que la sensibilidad de sus ojos a la luz difusa aumenta cuando se aclimata a una habitación oscura) hasta ser capaz de detectar las desviaciones en sus tímpanos causadas por el movimiento de los átomos. En una habitación muy silenciosa es posible oír el ruido de fondo emanado de la entropía del aire, o sea escuchar en principio la temperatura de la habitación...

Non sei se o movemento dos átomos do ar entra dentro da banda de frecuencias audibles (se alguén mo pode aclarar, pídollo por favor que deixe un comentario), mais paréceme moi complicado que sexa de tal intensidade que supere o son da respiración, ou que se consiga unha habitación con semellante silencio. Tería que ser unha habitación insonorizada lonxe de calquera fonte de ruído externa, algo realmente complicado.

Volvendo ao experimento de Cage. Non debería haber aparecido este son de fondo? Ou é que non se deron conta de que podía tratarse disto? Por outro lado tamén falan deste experimento e din que non é posible escoitar o sistema nervioso porque non provoca ningún ruído, e explícano mediante o típico zumbido que se escoita en ausencia de ruído chamado tinitus. Entón ese zumbido, é provocado externamente polo movemento dos átomos do ar ou é provocado pola existencia propia do oído?

O tinitus é sensible ao propio estado do ser humano, con cansancio, con extrés aumenta. É posible escoitar outra fonte de ruído por riba do tinitus?

Tal vez o ruído branco que está presente sempre sexa o provocado polo movemento dos átomos do ar. Pero xa nos estamos metendo no ruído, e estabamos tentando saber o que é o silencio.

O silencio é a ausencia de ruído. Mais o son non é máis que unha sensación debida á variación de presión atmosférica que percibimos no órgano do oído. Só pola propia existencia do oído existe sempre un ruído de fondo.

O silencio non existe.

E digo eu, non sería moi útil permanecer nunha cámara anecoica para non percibir nada máis que os sons que queremos identificar para chegar ao oído absoluto? Non sería máis fácil poder saber que nota é que está soando se non existe nada máis? (Está claro que este non é o camiño...)

No torreiro

Festa, festa e máis festa...

Build your own custom video playlist at embedr.com

Mudanza

Deixamos blogger e imos a blogaliza. A mudanza é por partida dobre. O blog por un lado e o podcast por outro. A cousa vai lenta pois o tempo esváese entre as dedas...

O curioso impertinente vaise para http://curiosoimpertinente.blogaliza.org

A música vaise para http://ionos.blogaliza.org

Deixo aquí os lugares que fun agregando a este espazo, que irán dando información cada vez que se actualicen:

io~NOS: Sintonía

A creación vai moi lenta, pouco a pouco.

A sintonía: A primeira voz será o esquelete do resto da melodía. Unha liña simple, que se repite todo o tempo. Unha segunda voz que complementa á primeira. Unha vez que comeza xa non deixa de repetirse. E unha terceira que flota por riba das outra dúas.

Escríbese nun editor de partituras. Convértese a midi para utilizala nun editor de son e panoramízase.

Máis tarde añándenselle efectos.

Fai falta unha imaxe e comezar a gravar.

Para ver e escoitar a partitura necesítase un plugin para o explorador do scorch de Sibelius.